Projekt #Zachować Pamięć – „Relacje polsko-niemiecko-żydowskie w XX wieku”
Wymiana z Arnold Gymnasium z Neustadt koło Coburga
W dniach 7-12 kwietnia 2024 roku uczestniczyliśmy w projekcie „Zachować Pamięć” dofinansowanym przez Polsko-Niemiecko Współpracę Młodzieży.
Do Polski przyjechała grupa 25 uczniów i uczennic wraz z opiekunami z Arnold- Gymnasium z miejscowości Neustadt koło Coburga.
Głównym tematem i celem projektu było poznawanie „Relacji polsko-niemiecko-żydowskich w XX wieku”. Program wymiany obejmował zarówno integrację między uczniami z obu krajów połączoną z nauką języków, jak i odwiedzanie miejsc związanych z celem naszego projektu. W pierwszym dniu przyjechaliśmy do Krakowa i tam czekaliśmy na grupę z Niemiec, którzy niestety w wyniku trudności na kolei w Niemczech dotarli dopiero do hotelu po północy. Mimo iż dopiero co oddaliśmy się w objęcia Morfeusza zbudziliśmy się na krótką chwilę aby przywitać grupę partnerską. Nazajutrz wszyscy wyruszyliśmy w stronę krakowskiego Kazimierza – dzielnicy żydowskiej, gdzie po krótkim zapoznaniu i ćwiczeniu językowym odbyła się gra terenowa pt. „Kazimierz od podszewki” przygotowana przez Muzeum Etnograficzne w Krakowie. W mieszanych grupach polsko-niemieckich szukaliśmy napisów na różnych budynkach i uzupełnialiśmy litery potrzebne do rozwiązania zadania. Zadania te przygotowane w języku angielskim zachęciły nas do intensywnego poszukiwania i poznawania tajemnic krakowskiego Kazimierza. Następnie przeszliśmy na krakowski Rynek, gdzie otrzymaliśmy instrukcję do kolejnej aktywności tym razem skorzystaliśmy z aplikacji „actionbound”. W tych samych grupach mieliśmy m. in. kupić krakowskie obwarzanki i nagrać filmik o tym, czym różnią się od bawarskich precli. Po wyczerpującym dniu poszliśmy na obiad, gdzie zjedliśmy tradycyjną polską zupę – barszcz czerwony oraz nuggetsy z frytkami. Stamtąd udaliśmy się do hostelu, gdzie po nas przyjechał autokar, który przewiózł nas do Kaczyna. Na podsumowaniu dnia dostaliśmy od grupy niemieckiej wspaniały upominek – bluzę, która pozostanie naszą pamiątką z tej wymiany a jednocześnie ten wspólny ubiór pomógł nam w stanowieniu jednej grupy.
Następnego dnia po śniadaniu i ćwiczeniu językowym pojechaliśmy do naszego liceum na spotkanie z panem Ignacym Kurczyńskim – świadkiem II Wojny Światowej, który uciekł z obozu pracy, został schwytany we Wrocławiu i osadzony w obozie koncentracyjnym w Gross-Rosen. Opowiedział nam swoją historię, która bardzo nas wzruszyła. Spotkanie z panem Ignacym było dla nas jedną z najważniejszych lekcji historii, która pokazuje co niesie za sobą wojna. Mogliśmy podjąć wiele refleksji dotyczących skutków działań wojennych na terenie Ukrainy i Strefie Gazy. Następnie mogliśmy pokazać Niemcom naszą szkołę i porozmawiać z nimi o różnicach w szkole polskiej i niemieckiej, a także wręczyć im drobny upominek. Na popołudnie zaplanowana była lekcja „Drogi do wolności” w Ośrodku Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej, którą poprzedził obiad w kieleckim „Społem”. Podczas zajęć w OMPiO podzieleni zostaliśmy na dwie grupy i jedna z grup swoje zajęcia miała w języku angielskim. Dowiedzieliśmy się o historii kieleckiego więzienia w czasach II Wojny Światowej, gdzie wiele osób było brutalnie przesłuchiwanych, torturowanych i zabijanych. Odpowiadaliśmy także na pytania przygotowane przez prowadzącego warsztaty, a po obejrzeniu muzeum zrobiliśmy mapę myśli związaną z obecnymi stosunkami polsko-niemieckimi i szukaliśmy powiązań z historii z tym co możemy dziś obserwować za naszą wschodnią granicą. Po zakończonych zajęciach mieliśmy chwilę czasu wolnego w oczekiwaniu na autobus, więc zrobiliśmy szybkie zakupy i udaliśmy się na przystanek, skąd wróciliśmy do Kaczyna na kolację, po której nastąpiło podsumowanie dnia. Napisaliśmy list do pana Ignacego, w którym podziękowaliśmy mu za poranną lekcję i podzieliliśmy się naszymi odczuciami.
Środę rozpoczęliśmy od naszego porannego rytuału czyli od śniadania, ćwiczenia językowego i integracji, po których udaliśmy się w kierunku Michniowa. W czasie drogi mogliśmy podziwiać piękno świętokrzyskiego regionu skąpanego w wiosennych barwach. W tym dniu gościliśmy pana Piotra Kwiatkowski z Polsko- Niemieckiej Współpracy Młodzieży z Warszawy, który razem z nami odwiedził Miejsce Pamięci. W Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskiej, mieliśmy okazję poznać tragiczną historię tego miejsca. Wieś ta została brutalnie spalona, a ludność zastrzelona lub spalona żywcem. To Miejsce Pamięci przypomina o 817 wsiach polskich spacyfikowanych w czasie II wojny światowej. Tutaj przychodzi refleksja na temat wsi pacyfikowanych dzisiaj na terenie Ukrainy.
Wystawę każdy z nas mógł obejrzeć we własnym tempie, bo zwiedzaliśmy z audio guidami. Historia Michniowa bardzo nas poruszyła, wiele osób płakało. Po zakończeniu zwiedzania mieliśmy warsztaty „Michniów. Nigdy nie umiera”, na których wypełniliśmy kenkarty i nagraliśmy filmiki o Mauzoleum, z których jeden można zobaczyć na stronie muzeum.
Następnie przejechaliśmy do Świętej Katarzyny, gdzie mogliśmy spróbować smaki regionalnej kuchni, czyli zalewajkę świętokrzyską i pierogi. Chwile wolnego wykorzystaliśmy na zabawę na świeżym powietrzu, a w drodze powrotnej do Kaczyna zatrzymaliśmy się na drobne zakupy w Daleszycach. Wieczorem zrobiliśmy ognisko, na którym uczyliśmy się popularnych w obu krajach tańców, np. belgijki czy kowbojki, a także rozmawialiśmy i uczyliśmy się łamańców językowych zarówno polskich jak i niemieckich. Naprawdę świetnie się bawiliśmy.
W czwartek po porannej rutynie pojechaliśmy do Kielc, gdzie mieliśmy zaplanowany cały dzień. Przed południem udaliśmy się na Stadion Leśny, gdzie najpierw zdobyliśmy Pierścienicę skąd podziwialiśmy całe miasto a później udaliśmy się w stronę Miejsca Pamięci, gdzie w okresie II Wojny Światowej były dokonywane egzekucje na Polakach. Tam zapaliliśmy znicz i pomodliliśmy się za wszystkich, którzy tam zginęli i dzisiaj giną w miejscach, gdzie toczą się wojny. Podjęliśmy też refleksję nad tym, że pierwszymi ofiarami państw totalitarnych są dzieci. Schodząc z góry zaszliśmy też do symbolicznego grobu Wojtka Szczepaniaka – 17-letniego kielczanina, który podczas wojny wykazał się bohaterską postawą. Został aresztowany za przenoszenie meldunku do Daleszyc, uwięziony w kieleckim więzieniu, gdzie mimo ogromnego cierpienia nikogo nie wydał, a następnie rozstrzelany właśnie w tym miejscu. Po zejściu stamtąd udaliśmy się do centrum Kielc pod pomnik Henryka Sienkiewicza, gdzie czekała na nas druga część klasy 1A, która włączyła się w grę terenową. W czasie gry opowiedzieliśmy naszym kolegom i koleżankom z Niemiec o charakterystycznych miejscach w Kielcach, takich jak Pałac Biskupów Krakowskich, Katedra, Plac Wolności czy Rynek, a także zjedliśmy wspólnie obiad i poszliśmy na lody. Po całym dniu wróciliśmy do Kaczyna, gdzie podsumowaliśmy cały projekt i zrobiliśmy dyskotekę.
W piątek przyszła pora na ostatnie już śniadanie i ostatnie ćwiczenie językowe, po którym poszliśmy się spakować i posprzątać nasze domki. Następnie zjedliśmy obiad i spędzaliśmy ostatnie wspólne chwile na zabawach na podwórku. Gdy przyjechał autokar z firmy Sindbad by zabrać naszych niemieckich kolegów i koleżanki, przyszła pora na pożegnanie się. Było ono bardzo emocjonalne, gdyż przez ostatni tydzień naprawdę mocno zżyliśmy się ze sobą i trudno było się rozstać. Wiedzieliśmy jednak, że jeszcze się spotkamy, gdyż na jesień zaplanowana jest kontynuacja projektu, tym razem w Niemczech.
Był to piękny czas, pełen emocji, wrażeń i nowych doświadczeń. Mieliśmy okazję poznać nowych, wspaniałych ludzi, o odmiennej kulturze, mówiących w innym języku. Dało nam to też inny obraz Niemców, których do tej pory kojarzyliśmy przede wszystkim z okrucieństwem wojny. Mogliśmy też poznać regionalną historię – tak jak w OMPiO większość z nas było już wcześniej, tak w Michniowie tylko nieliczni. Większość nie wiedziała nawet o jego istnieniu. Również spotkanie ze świadkiem historii było dla nas poruszające, gdyż zdajemy sobie sprawę, że była to niepowtarzalna okazja – takich osób jest już niestety coraz mniej. Razem z grupą partnerską z Arnold Gymnasium spędziliśmy wspólnie cały tydzień, który był tak pełny przeżyć i doświadczeń, że prawie zapomnieliśmy o tym, że naszą wspólną przygodę rozpoczęliśmy na Kazimierzu w Krakowie.
Nasze spotkanie było możliwe dzięki dofinansowaniu przez Polsko – Niemiecką Współpracę Młodzieży. Dziękujemy pracownikom Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach, Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie za przygotowanie i przeprowadzenie warsztatów. Dziękujemy Instytutowi im. Jana Karskiego za możliwość zwiedzenia wystawy i zapoznania się z trudnym tematem pogromu. Dziękujemy naszym rodzicom za zaangażowanie i pomoc w trakcie trwania spotkania.
Z niecierpliwością czekamy na kontynuację projektu i dziękujemy wszystkim, którzy włożyli trud w organizację i przebieg tego niezwykłego spotkania.
Natalia Zaręba
Uczestniczka wymiany, uczennica LO
im. Świętej Jadwigi królowej w Kielcach
